Van de Gevechtslinie naar het Leven: Focus op Wat Binnen Je Invloed Ligt
Zelfleiderschap in Extreme Situaties: Wat Uruzgan Ons Leerde
Uruzgan oktober 2007. Die nacht lag ik op mijn veldbedje tussen de voertuigen. Voor de eerste keer kwam het rauwe besef, dat allemaal gezond thuiskomen geen vanzelfsprekend is. Dat voelde onwerkelijk en beangstigend tegelijk, een bizarre gewaarwording.
In mijn slaapzak luisterde ik muziek. “Afscheid nemen bestaat niet”, van Marco Borsato, terwijl mijn gedachten afdwaalden naar thuis.
Een doffe knal maakte me wakker, een inkomende vijandelijke mortier. Incoming alarm. Een bizar moment, en ook een nacht als zovelen. Iedereen oké? Schade? Check, en door.
Bij het eerste licht gingen we op patrouille, met een kleine eenheid naar de locatie waar het schot was gelokaliseerd. Wat de dag zou brengen? Zoals altijd een vraagteken.
We hadden in korte tijd twee maten verloren, Martijn en Tim en meerdere gewonden. De “opbouwmissie” bleek vanaf het begin een rollercoaster, met vrijwel dagelijks vuurcontact met de Taliban. Gevechten vanuit onze voertuigen, bermbommen (IED), inkomende mortieren op ons kwetsbare kamp Volendam. Hinderlagen met 107mm-raketten, gevechten op langere afstand, en ook oog in oog, op slechts tientallen meters afstand. Gezichten die je nooit vergeet. Baarden, donkere gewaden, duistere ogen. Jij of ik. Jullie of wij.
‘We deden wat we moesten doen om te overleven. Dachten zij dat ook vraag ik me wel eens af?’
Het was een situatie waar we mee om moesten gaan, of we dat nu wilden of niet. Iedereen besefte dat de kans op meer slachtoffers groot was. Onbewust maakten we als groep een keuze: ons richten op wat wél binnen onze invloed lag. Hoe de wereld morgen ook zou draaien, zolang wij als individu en als team onze invloedssfeer beheersten, de juiste dingen deden en afleiding buiten onze koppies hielden, behielden we het gevoel van enige controle.
‘Persoonlijk leiderschap noemen we dat tegenwoordig. Richt je op je cirkel van invloed.’
Met een flinke dosis humor , relativering en vooral goed op elkaar letten. Die tijd in Uruzgan heb ik echt ervaren wat de woorden eenheid en verbondenheid betekenen. Het redde levens en voorkwam verdere normvervaging, want “Je wordt je omgeving”.
Fast forward naar 2025…
Laten we met elkaar en met onze kinderen vooral praten over zelfleiderschap. Over situaties en momenten in het leven, waar je wel invloed op kunt uitoefenen. Persoonlijk leiderschap betekent soms ook een stap terugdoen, begrijpen waar een gedachte of emotie vandaan komt. Of dat nu in de Oval Office is, EU HQ in Brussel of gewoon thuis aan de keukentafel.
Ik ben voorzichtig met het roepen dat we keihard de strijd moeten aangaan. Een fysieke oorlog kent mijns inziens alleen verliezers. Dat neemt niet weg dat een krachtig leger ons eigen huis moeten kunnen verdedigen.
Spierballentaal vanaf een veilige plek en leven buiten je eigen invloedssfeer? Voor mij heeft het zelden iets opgeleverd.
Foto: Wachtpost zuid van Deh Rawod. Paar uur later worden we onder vuur genomen.
